Mezarsız Ölüler

Dün akşam ODTÜ Kültür ve Kongre Merkezi, Kemal Kurdaş Salonu'nda oynanan Mezarsız Ölüler'i izledik. Mezarsız Ölüler Jean Paul Sarte'ın yazdığı bir oyun. İkinci Dünya Savaşı sırasında Alman subaylarının bir grup direnişçiye yaptığı işkenceleri ve direnişçilerin yaşamı ve ölümü sorguladıkları,  varoluşçuluğun izlerinin olduğu bir metin.

Oyun kısaltılmış ve günümüze uyarlanmış. Zaman ögesi silinmiş sanki. İkinci Dünya Savaşı'ndan değil de sanki dünden ya da bugünden şeyler aktarılıyor gibiydi. Metnin tüm zamanları kapsadığını, hâlâ nasıl varoluş sorunları yaşadığımızı bizlere tekrar hissettirmesi açısından oldukça başarılıydı.

Koltuklarınıza yerleşmeye başladığınız anlardan oyunun sonuna kadar, damlayan bir su sesi duyuluyor. Perde açılınca da sahnede bir morg karşılıyor bizi. Karanlık ve su sesi gerilimi tırmandırıyor. Morg dolapları birer birer açılıyor ve direnişçilerin yaşam ve ölüm arasında kalışları görülüyor.Yaşamanın ve ölmenin mi daha erdemli olacağı, işkenceye dayanmanın mı yoksa her şeyi anlatmanın mı en iyi yol olacağı ikilemi ve çaresizlik izleyenlere de kendi varoluşlarını, kendi ikilemlerini sorgulatıyor.

Oyunun yönetmenliğini Erdal Beşikçioğlu üstlenmiş. Direnişçileri konuşturmaya çalışan grubun başı olarak izledik kendisini sahnede. Behzat Ç.'den tanıdığımız Berkan Şal, Fatih Artman, Ayça Eren ve Elvin Beşikçioğlu'nun yanı sıra, oyuncular arasında  Erdal Beşikçioğlu'nun öğrencilerinden Adem Aydil, Ali Yoğurtçuoğlu, Aytek Şahan ve Ateş Bars vardı.

Metnin zorluğu düşünüldüğünde oyunculuklara hayran olmamak elde değil. Benim en başarılı bulduğum oyuncular ise daha önce CerModern'de Hayvan Çiftliği'nde izlediğim Adem Aydil ve Ayça Eren. Özellikle Ayça Eren'in o morgun içinde ağlayan, çığlık atan hali seyirciye duyguyu geçirme açısından çok başarılıydı. Behzat Ç. birinci sezon finalini de hatırlatmadı değil tabi o halleri. Fatih Artman'ın öne çıktığı işkence sahnes de oldukça etkileyiciydi.

Oyun, oyuncular ve oyunculukla ilgili her şey başarılıydı fakat ses sistemi ve salon için aynı başarı söz konusu değildi. Salonun çok büyük olması, özellikle Elvin Beşikçioğlu'nun duyulmasını zorlaştırdı. Gök gürültüsü sesinin birden kesilmesi gibi teknik sıkıntı söz konusuydu. Bir olumsuz eleştiri de Erdal Beşikçioğlu'nun kostümüne... Oyunun doğasına uymayan bir kıyafetti bana göre. 

Oyundan bir alıntıyla bitireyim: 

"Bana kalırsa biz çoktan öldük, artık işe yarar olmaktan çıktığımız o belirli anda. Şimdi elimizde kalan, aslında başlamadan bitmiş bir yaşamın son kırıntısı, tüketilecek birkaç saat...Biz artık hesapta yokuz, önemsiz ölüleriz."

Yazan: Jean Paul Sarte

Çeviri: Özcan Özer

Yönetmen: Erdal Beşikçioğlu

Yardımcı Yönetmen: Elvin Beşikçioğlu

Oyuncular: Erdal Beşikçioğlu, Elvin Beşikçioğlu, Fatih Artman, Berkan Şal, Ayça Eren, Ali Yoğurtçuoğlu, Adem Aydil, Aytek Şayan, Baran Eraslan, Ateş Bars

Kareografi: Binnaz Dorkip

Dekor: B.N.T

Işık: Mustafa Bal

Ses: Tayfun Gültutan

Dramaturg: Canan Kırımsoy